کاربرد روش های معناشناسی نوین در پژوهش های قرآنی

Authors

قاسم بستانی

وحید سپه وند

abstract

از گذشته دور قرآن پژوهان و مفسّران از روش های تفسیری گوناگونی که در طول سالیان بلند از مواجهه با فهم خطاب الهی استخراج کرده بودند، برای دست یابی به معانی آیات قرآن استفاده می کردند و تاکنون نیز خدمات ارزنده ای در این زمینه ارائه داده اند که راه گشای فهم معانی این کتاب آسمانی بوده است. از سویی دیگر، دوره ی معاصر با آغاز روش های نقد ادبی، زبان شناسی و معناشناسی، روش هایی بعضاً جدید و متفاوت و با کارکردهایی نو در کشف معانی قرآن فراروی محققین و قرآن­پژوهان قرار داده است. این روش ها هر چند حاصل کار زبان شناسان جدید است، ولی می تواند کمک بسیاری در جهت فهم دقیق تر معانی قرآن کریم به مفسّر کند. امّا این روش ها کدامند؟ چه دلایلی بر ضرورت بهره مندی از این روش ها در کنار روش های کهن و کلاسیک سنّتی در تفسیر قرآن وجود دارد؟ مقاله پیش رو، با روش کتابخانه ای و تجزیه و تحلیل داده ها، سعی دارد این روش ها را شناسایی کرده و دلایل دالّ بر ضرورت کاربرد آن ها در تفسیر قرآن را بیان دارد؛ به امید آن که بتواند در این راه گامی ولو کوتاه بردارد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مروری بر پژوهش های نوین کاربرد لیزر در پریودانتیکس

بر اساس تئوری نشر خودبخودی و برانگیخته تابش توسط آلبرت انیشتین، میمن اولین نوع لیزر را در 1960 ابداع کرد. از آن زمان لیزر به طور گسترده ای در پزشکی و جراحی مورد استفاده قرار گرفته است. لیزرهای کاربردی در جراحی، انرژی متمرکز و کنترل شده را به بافت انتقال می دهند. معمولا، لیزرها بر اساس عناصر فعال القا شده که ایجاد فوتون هایی به صورت نشر برانگیخته می کنند، نامگذاری می گردند. بنابراین انواعی که به...

full text

روشی نوین در معناشناسی مفاهیم و واژه های قرآنی

پژوهش پیش رو به بیان روش معناشناسی مفاهیم و واژه های قرآنی بر اساس مکتب معناشناسی فرهنگی و قومی (بُن) می پردازد. این روش در چهار گام به چگونگی تبیین و تفسیر واژگان و مفاهیم قرآنی به شیوة معناشناسانه می پردازد که شامل 1- ­معناشناسی واژگانی، 2- میدان های معناشناسی (واژه های هم معنا و مترادف، واژه های متضاد، واژه های مرتبط از لحاظ فعالیت و انفعال، و ملازم ها)، 3- مطالعات متنی و 4- مطالعات فرامتنی م...

full text

روشی نوین در معناشناسی مفاهیم و واژه‌های قرآنی

پژوهش پیش رو به بیان روش معناشناسی مفاهیم و واژه‌های قرآنی بر اساس مکتب معناشناسی فرهنگی و قومی (بُن) می‌پردازد. این روش در چهار گام به چگونگی تبیین و تفسیر واژگان و مفاهیم قرآنی به شیوة معناشناسانه می‌پردازد که شامل 1- ­معناشناسی واژگانی، 2- میدان‌های معناشناسی (واژه‌های هم معنا و مترادف، واژه‌های متضاد، واژه‌های مرتبط از لحاظ فعالیت و انفعال، و ملازم‌ها)، 3- مطالعات متنی و 4- مطالعات فرامتنی م...

full text

المیزان در پژوهش ‏های قرآنی اهل سنت

 بخشى از حضور عام و رهیافت المیزان به محافل علمى اهل سنت مورد بررسى و نقد قرار گرفته است.  در حوزه قرآن پژوهى اهل سنت "المیزان" هم مورد تحسین قرار گرفته و هم مورد اشکال. عمده اشکالات بر "المیزان" نیز ریشه در تعصّب یا تساهل دارد.  على‌رغم کهن‌گرایى در فهم متون دینى، پیدایش سلفى‌گرى و دیدگاه اصطلاحى به جاى عقل کلامى در حوزه تفسیرى اهل سنت و بى‌اعتبارانگارى سخنان صحابه و تابعین در المیزان و انضما...

full text

پیشنهاد الگویی بر متناسب سازی روش های معناشناسی در مطالعات قرآنی

قرآن کریم متنی چندلایه و سرشار از پیچیدگی های زبانی معنایی است . یکی از سطوح این کتاب نیز لایه الفاظ است. بررسی تاریخ علوم قرآنی، بیانگر تلاش های گسترده بشر به منظور کشف معانی الفاظ و ارتباط آن ها با یکدیگر است. یکی از علوم نوبنیاد که دانشمندان علوم قرآن نیز از آن بهره برده اند، علم معناشناسی است. معناشناسی دانشی است که به کشف ساز و کار اجزاء تشکیل دهنده یک متن، به منظور دستیابی به لایه ها...

full text

روش های پژوهش در ژئومورفولوژی

با توسعه دانش جدید، دو روش بسیار متفاوت جهت نیل به تبیین علمی دنبال شده است. تمایز روشنی بین این دو روش (استقراء و قیاس) وجود دارد. در روش استقرایی، تعمیم از طریق تجربه و مشاهده به دست می‌آید. تبیین نهایی عمدتاً وابسته به داده‌هایی است که در دسترس پژوهشگر می‌باشد، بطوری که این حقایق نمی‌توانند از نظریه که در نهایت ارایه می‌شوند، جدا گردند. فرایند طبقه‌بندی مکانیسمی مرکزی در این رویکرد می‌ب...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
مطالعات قرآن و حدیث

Publisher: دانشگاه امام صادق (علیه السلام)

ISSN

volume 5

issue 9 2012

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023